De interne mediator, een goed idee?
De interne mediator, een goed idee?
Wet werk en zekerheid
Op 1 juli 2015 is de Wet Werk en Zekerheid in het leven geroepen, waardoor het ontslagrecht gewijzigd is. De werknemer kan nu de vaststellingsovereenkomst bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst na ondertekening binnen veertien dagen alsnog ontbinden. Hier ligt een uitdaging voor mediators, aangezien de afspraken die vastgelegd worden in de vaststellingsovereenkomst duurzaam dienen te zijn. Het zal dan ook een overeenkomst moeten worden die door beide partijen gedragen wordt, die vrijwillig is aangegaan. Als dit onder begeleiding van een onafhankelijke, onpartijdige en neutrale deskundige derde plaatsvindt, is de kans dat partijen tot een overeenstemming komen veel groter.
De interne mediator
Bedrijven, instellingen en overheden hebben inmiddels de voordelen van mediation ontdekt en zij zoeken naar mogelijkheden om mediation in de organisatie in te bedden. Een van die mogelijkheden is om een werknemer op te leiden tot mediator. Bedrijven kiezen voor een interne mediator omdat deze vertrouwd is met het bedrijf.
Wat voor sommige bedrijven ook als voordeel wordt gezien, is dat het conflict niet naar buiten komt en dat het goedkoper zou zijn. Hoe zit dat nu met een interne mediator? Er zijn bedrijven die een HR manager aanstellen om de gesprekken te begeleiden. Een mediator is onafhankelijk, onpartijdig en neutraal. Zou een werknemer zich veilig genoeg voelen om zijn of haar verhaal te doen in bijzijn van een interne mediator of zelfs een HR manager die niet is opgeleid tot mediator? En hoe zit het met de vertrouwelijkheid? Deze vraag kan ook gesteld worden als men gebruik maakt van een interne mediator die wel is opgeleid tot mediator. Werknemers kunnen een mediation met een HR manager als confronterend ervaren en zich onvoldoende veilig voelen om hun verhaal te doen. Wat ook een rol speelt is de locatie. Een kantoor binnen het bedrijf zelf voelt voor de werknemer met een conflict meestal niet goed. De interne mediator heeft die taak meestal als nevenfunctie, waardoor het opdoen van ervaring lastig wordt. Hoe wordt de kwaliteit van de mediations van de interne mediator gewaarborgd?
Bij overheden heeft men over het algemeen interne mediator pools, zodat de mediators de werknemers en/of leidinggevenden waar ze de gesprekken mee hebben meestal niet persoonlijk kennen, wat de onpartijdigheid en onafhankelijkheid zou kunnen waarborgen. Het voordeel van een interne mediator is dat onderhuidse spanningen en dreigende conflicten in een vroeg stadium aangepakt kunnen worden. Aan de andere kant zullen deze dreigende conflicten de mediator wel moeten bereiken, want meestal wordt pas actie ondernomen wanneer een afdeling niet meer goed functioneert of wanneer partijen al niet meer of heel slecht met elkaar samenwerken. Ook bestaat het risico dat de interne mediator partijen persoonlijk kent, waardoor de onpartijdigheid en neutraliteit niet gewaarborgd kunnen worden. Kortom, organisaties zullen een afweging moeten maken tussen de hiervoor genoemde punten om tot een goede keuze te komen. Kiezen voor een onafhankelijke, onpartijdige, neutrale deskundige derde of een vertrouwde interne mediator, waarbij werknemers het gevoel kunnen hebben: wiens brood men eet, diens woord men spreekt.