Mobbing
Mobbing
“Mobbing” komt van het Engelse werkwoord “to mob” dat pesten betekent. Een slachtoffer van “Mobbing” wordt systematisch gedurende een periode van 6 maanden of langer gepest, met als doel hem/haar uit te sluiten. Dit vernederende, intimiderende of vijandige gedrag is dus gericht op steeds dezelfde persoon, die zich hiertegen niet effectief kan verweren. Dit soort conflictsituaties op de werkvloer kan zich zowel voordoen tussen collega’s onderling als tussen leidinggevenden en ondergeschikten.
Verschillende vormen van Mobbing
Vaak begint mobbing doordat een invloedrijk persoon met ofwel macht ofwel een grote mond het slachtoffer treitert. Met dit gedrag worden collega’s aangestoken, waardoor het zich als een virus verspreidt over de werkvloer.
Pestkoppen zijn heel goed in het overtuigen van anderen. Het is dan een kwestie van tijd voordat het slachtoffer een keer door het lint gaat en ofwel een woede uitbarsting krijgt ofwel in tranen uitbarst. Hier maakt de dader misbruik van en zorgt dat de situatie verergert, want dit type mensen voelt feilloos aan wanneer iemand ‘zwak’ is.Je zou mobbing kunnen zien als vernederend, intimiderend of vijandig gedrag dat gericht is jegens een of meerdere personen binnen een bedrijf of afdeling, maar kan plaatsvinden in elke situatie waar machtsverhoudingen een rol spelen. Mobbing is dus niet een beetje pesten of bijvoorbeeld een beginnend arbeidsconflict. Dit gaat veel verder dan dat, het is systematisch en doorgaans gericht tegen iemand die zich niet goed daartegen kan verweren. Het kan gaan om een leidinggevende versus ondergeschikte, collega’s onderling maar ook overheid jegens burger. Voorbeelden zijn: iemand isoleren (je krijgt een plekje in de atoomkelder), roddelen, structureel kwetsende opmerkingen maken en dan liefst waar anderen bij zijn, iemand negeren, dreigen met slechte beoordelingen, iemand structureel tegenwerken en ga zo maar door.
De gevolgen van mobbing kunnen zeer ernstig zijn. Voorbeeld hiervan is Arthur Gotlieb (beleidsmedewerker binnen de NZa). Hij pleegde zelfmoord. Verder hebben slachtoffers nachtmerries, depressies en angstklachten.
Oorzaken mobbing
Mobbing blijkt vaak gepaard te gaan met een te zwaar takenpakket, geen of slechte communicatie tussen medewerkers onderling of medewerkers met leidinggevende(n), te weinig informatie en onduidelijkheid over het takenpakket. Daarnaast is een bepaalde manier van leiding geven vaak de oorzaak van mobbing. Wanneer het niet goed gaat met een organisatie dan kan mobbing eerder ontstaan. Er kan dan angst ontstaan voor ontslag, wat niet de meest positieve eigenschappen in iemand naar boven haalt. Er ontstaat competitief gedrag en de sfeer op de werkvloer wordt gespannen.
Gevolgen mobbing
Voor het bedrijf kan mobbing een grote kostenpost zijn. Het kan dan gaan om groter verloop van personeel, personeel dat zich vaker ziek meldt, ongemotiveerd personeel enz. Het slachtoffer van mobbing kan zich geïsoleerd voelen, hij kan ten einde raad zijn baan opzeggen en in de financiële problemen raken daardoor. Hij kan ook last krijgen van psychische problemen, zie hierboven.
Preventie mobbing
Het is belangrijk dat het bedrijf een meldpunt heeft waar het personeel veilig een klacht kan indienen als sprake is van mobbing of andere conflicten. Vaak is bij de wat grotere organisaties wel een vertrouwenspersoon aanwezig, maar die doet doorgaans weinig omdat de medewerker altijd bang moet zijn voor het behoud van zijn baan. Als je als organisatie dit probleem écht wil aanpakken, dan zal je voor een veilig klimaat moeten zorgen en mobbing of een ander arbeidsconflict bij de wortel moeten aanpakken en maatregelen nemen. Daar bedoel ik dan niet mee dat degene die meldt het vervolgens nog zwaarder te verduren krijgt omdat hij bang moet zijn voor zijn baan.
Managementtrainingen moeten zo zijn ingericht dat managers leren conflicten te herkennen en aan te pakken. Tegelijkertijd moeten waarschuwingssignalen van een beginnend mobbing proces herkend kunnen worden.
Mediation kan bij mobbing ook een uitkomst bieden. Indien ook sprake is van wetsovertredingen tijdens mobbing dan is het zinvol een mediator in te schakelen die ook juridische kennis van het arbeidsrecht bezit en zich heeft gespecialiseerd in team-mediation.
Door het plaatsen van deze blog hoop ik dat meer aandacht aan mobbing geschonken wordt, want dit komt vaker voor dan je zou denken. Vanwege de enorme gevolgen voor degene die het overkomt, zou het mooi zijn als werkgevers de ernst van mobbing inzien en maatregelen nemen.